|
Ai đã từng một lần ngửi được hương hoa cau chắc hẳn sẽ không bao giờ quên được cái hương thơm thanh tao, nhẹ nhàng ấy.
Trong cái se se lạnh cuối thu, hàng cau trước nhà đều đồng loạt trổ hoa. Những bông hoa bé xíu, trắng muốt từ từ hé nụ, thoát ra khỏi vỏ bọc để khoe hương. Ngôi nhà nhỏ trở nên ấm cúng và không khí trở nên dễ chịu hơn khi một cơn gió thổi vào mang theo mùi hương thanh khiết của hoa cau.
Ngày bé mỗi khi có một cây cau nào bị đốn hạ, tôi “vác dao” ngồi chờ sẵn để lấy được hoa cau với bọn trẻ gần nhà. Ôm ấp, vuốt ve những chùm hoa cau nghe mát lạnh. Nhưng lạ thay, càng nâng niu chăm sóc, những bông hoa bé trắng kia lại càng nhanh chóng biến thành màu vàng. Dù cố sức ngửi những bông hoa sát ngay mình nhưng tôi không cảm nhận được hương thơm ngan ngát bằng hương hoa khi hòa quyện cùng với gió bay vào nhà.
Có một loài ong chỉ thích hút mật của hoa cau. Loại mật này cũng không giống các loại mật khác, chỉ mang hương thơm thoang thoảng và vị ngọt vừa phải.
Trước nhà ngoại có một hàng cau xanh tốt, giống như tên gọi cây nào cũng cao vút. Tôi thích đi dưới hàng cao vào buổi sáng, ngửi hương thơm của hoa cau, lắng nghe tiếng ríu rít, một cảm xúc là lạ chợt trào dâng trong lòng. Hôm nay tôi thấy mọi thứ thật tươi đẹp.
Sac hoa tigon
Từ ngàn xưa đến nay, dù lễ cưới theo phong tục của miền Bắc - Trung hay Nam thì đám cưới của người Việt Nam cũng không thể thiếu mâm trầu cau.
Người xưa cho rằng, cây cau có thân tròn, chắc, thẳng đứng là biểu tượng của người con trai, còn lá trầu hình tam giác bầu bĩnh xòe ngang trên mặt đất như biểu tượng của người con gái. Dây trầu leo quấn quit lấy thân cau cũng là biểu tượng của tình yêu bền chặt. Trầu cau ăn với một chút vôi thì tạo được một màu đỏ hồng như màu máu, màu son - màu đỏ biểu tượng của sự thủy chung.
Trong dân gian vẫn truyền khẩu với nhau: "Miếng trầu ăn kết làm đôi, Lá trầu là vợ, cau tươi là chồng. Trầu xanh, cau trắng, chay hồng. Vôi pha với nghĩa, thuốc nồng với duyên...". Với người con gái, cau trầu còn được coi là biểu tượng của sự tiếp đón danh giá để họ tự hào suốt đời, để họ được danh chính - ngôn thuận dạy bảo con cháu, người dưới trong gia đình. Những cô gái được hỏi cưới với "tay mang trầu, đầu đội lễ" thì có quyền và có trách nhiệm với nghĩa vụ vợ hiền, dâu thảo.
Ở những làng quê xưa, sau lễ ăn hỏi, nhà gái thường dùng cau trầu, trà bánh mà nhà trai đã mang sang, chia ra thành từng gói nhỏ để làm quà biếu cho họ hàng, bè bạn, xóm giềng... như một lời loan báo: con gái trong nhà đã có nơi có chỗ.
Đến ngày nay
Ngày nay, cau trầu ít nhiều cũng bị ảnh hưởng bởi lối sống, suy nghĩ và phong cách của người hiện đại. Người Sài Gòn hiện nay đã không còn tục lệ chia quà của nhà trai cho họ hàng, làng xóm nên khay cau trầu chỉ cần sáu miếng trầu têm và quả cầu bổ làm sáu. Trầu têm theo kiểu bánh ú và là loại trầu ngọt (thường dùng trầu Bà Điểm) đi với vôi đỏ, thuốc lá và vỏ giấy. Còn theo tục lệ của người miền Bắc, trầu phải têm cánh phượng, lá trầu phải là loại trầu cay màu xanh dày lá, vôi dùng loại vôi Bắc màu trắng và thuốc thường dùng kèm là thuốc lào và loại vỏ đỏ.
Trong lễ cưới đi kèm theo khay trầu têm còn có một quả lễ gồm buồng cau và trầu đầy ắp, có thể từ vài chục đến vài trăm quả nhưng phải là số chẵn, có đôi có cặp. Cách tính số lượng cau trầu là: một quả cau= 2 lá trầu. Ngoài ra, người miền Bắc ngày nay đang chuộng buồng cau 105 quả theo cách nói "trăm năm hạnh phúc". Người miền Nam thì chọn buồng cau 60 quả theo cách ví von "60 năm cuộc đời". Nhiều người Việt Nam tin rằng, chọn cau theo buồng 60 quả còn là biểu tượng cho cách tính "sanh-lão-bệnh-tử-sanh-lão", sẽ giúp đôi vợ chồng sống với nhau đến đầu bạc răng long, vượt qua được tất cả những khó khăn trong cuộc sống.
Mâm trầu cau
Mâm trầu cau trong lễ cưới
Điện hoa Hà Nội sưu tầm
|
Màu tím hoa cà (cập nhật 15/05/2009)
